بررسی نقش‌های جنس‌گرایانه دردو نمایشنامۀ خواب در فنجان خالی و شکلک اثر نغمه ثمینی بر اساس نظریۀ کنش متقابل نمادین

این مقاله در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که زن‌های نمایش‌نامه‌های نغمه ثمینی از کدام دسته زنا‌ن‌اند؟ اگر بازنمود زنان را به طور کلی به سه دستۀ مدرن، سنتی، و در حال گذار تعریف کنیم به کدام یک از این گونه‌ها تعلق می‌گیرند؟ چهارچوب نظری این مقاله برای پاسخ به این پرسش نظام جامعه‌شناسی هنر و رویکرد بازتاب است. و برای انسجام نظری از نظریۀ کنش متقابل نمادین در تحلیل شخصیت‌های زن این نمایش‌نامه‌ها بهره گرفته‌ایم. اساس نظریة کنش متقابل نمادین را جرج هربرت مید شکل داده است. توجه اصلی مید بر نهاد و چگونگی ایجاد نهاد در افراد بود. وی به این نتیجه رسید که نهاد عنصری است که در برقراری ارتباط فرد با اجتماع در وجودش شکل می‌گیرد. از دیدگاه مید، واحد تحلیل رفتاری «کنش اجتماعی» است. کنش اجتماعی تعاملی است میان دو یا چند فرد که به نحوی به طور متقابل وظایفی را بر عهده دارند. این مقاله برای تعریف نقش جنس‌گرا چهار مؤلفۀ مفهوم پنداشت از خود، ویژگی‌های رفتاری، الگوهای ارتباطی، و جایگاه در هرم قدرت را تعیین‌کننده می‌داند. هر چهار مؤلفه از نظریۀ کنش متقابل نمادین اخذ شده‌اند. دو نمایشنامۀ خواب در فنجان‌ خالی و شکلک، از نغمه ثمینی، نمونه‌های آماری این تحقیق‌اند. بررسی شخصیت‌های زنِ این نمایش‌نامه‌ها براساس نقش‌های جنس‌گرایانه نشان می‌دهد از چهار شخصیت زن این دو نمایش‌نامه، دو شخصیت بازنمود زن مدرن و دو شخصیت بازنمود زن سنتی‌اند. در این تحقیق، شیوۀ استدلال قیاسی و روش تحلیل داده‌ها تأویلی- تفسیری است.